‘Oudere medewerkers zijn te duur’

Foto by Beth Rankin

Dat is het (voor)oordeel over oudere medewerkers. En ook dat zij zich vaker ziekmelden, traag van begrip zijn, minder efficiënt werken en geen promotie krijgen naar een innovatieve functie. Het gevolg is dat veel overheidsorganisaties maar één oplossing zien om hiermee om te gaan, namelijk het nemen van maatregelen om de oudere medewerker te ontzien of te beschermen. Voorbeelden van zulke maatregelen zijn: extra verlofdagen, prepensioen, flexibel pensioen of korter werken. Vaak met behoud van het salaris of met hooguit een kleine korting op het salaris.

Oudere medewerkers bij de overheid

Het aantal oudere medewerkers neemt toe bij de overheid. Waren er in 2010 nog 23,8% van de medewerkers bij gemeenten 55 jaar en ouder, in 2014 is dat toegenomen tot 30,6% (bron: personeelsmonitor 2014). Bij het openbaar bestuur waren in 2010 al 39% van de medewerkers 50 jaar en ouder en in 2014 zelfs al 46% van het totale personeelsbestand (bron: trends en cijfers, werken in de publieke sector 2014, deel cijfers).

Al deze medewerkers zijn natuurlijk niet traag van begrip, werken minder efficiënt of melden zich vaker ziek. Integendeel, uit onderzoek van TNO Arbeid komt naar voren dat oudere medewerker minder verzuimen dan jongere medewerkers, slimmere werkstrategieën hebben (ze hebben immers meer ervaring) en lichamelijke beperkingen goed kunnen compenseren (denk aan de leesbril of een gehoorapparaat).

Leeftijd alleen zegt niet alles

Iedereen kent wel een vitale zestiger die dagelijks fluitend naar het werk gaat, goede resultaten levert en een vraagbaak is voor collega’s. Maar we kennen ook een uitgebluste veertiger, die de ontwikkelingen niet bij kan houden, waarvoor alles te veel is en waar iedereen met een boog omheen loopt. 

Kortom, niet iedereen veroudert even snel. Dus welke maatregelen kun je als organisatie nog meer nemen om oudere medewerkers te motiveren en productief te houden. Hierna noem ik, behalve de maatregelen om oudere medewerkers te ontzien, nog 3 andere maatregelen die je als organisatie kunt treffen.

Doelen tijdens de loopbaan

Deze maatregelen zijn gebaseerd op de doelen die medewerkers over het algemeen willen halen binnen hun loopbaan. Het gaat dan om (1) groei, het bereiken van een hoger niveau van functioneren; (2) behoud, het behouden van het huidig niveau van functioneren inclusief alle veranderingen; (3) herstel, na verlies van functioneren daarvan herstellen en terugkeren naar een eerder niveau van functioneren: en (4) reguleren van verlies, het goed functioneren op een lager niveau als behoud of herstel niet meer mogelijk is (demotie).

Maatregelen voor oudere medewerkers

Mensen zullen, als ze ouder worden en meer verliezen moeten verwerken, hun energie en aandacht anders verdelen. Hoe zien de maatregelen voor oudere medewerkers er dan uit?

1. gericht op ontwikkeling, (groei). Denk bijvoorbeeld aan training, opleiding, training on the job, loopbaanplanning.
2. gericht op behoud. Denk aan ergonomische aanpassingen, een werkweek van 4×9, prestatiebeloning.
3. gericht op benutten van de bestaande ervaring , kennis en kunde van de medewerker. Voorbeelden zijn taakverrijking, participatie in besluitvorming, jobcrafting, horizontale baanverandering.
4. gericht op ontzien, beschermen of sparen van medewerkers (reguleren van verlies). Denk aan extra verlof, prepensioen, sabbatical, vrijstelling van overwerk, demotie, deeltijdpensioen.

Conclusie

De vooroordelen over oudere medewerkers doen geen recht aan de feitelijke situatie van veel oudere medewerkers. Ontzien van deze groep is daarom niet de enige maatregel die organisaties moeten nemen om hen te motiveren en productief te houden. Over het algemeen zullen oudere medewerkers zich minder richten op groei en meer op de andere mogelijkheden. De gemakkelijkste manier om precies te weten hoe het zit met jouw medewerkers is het aan hen te vragen, bijvoorbeeld tijdens de voortgangs- en functioneringsgesprekken.

Tot slot

Welke maatregelen worden in jouw organisatie genomen om oudere medewerkers inzetbaar en productief te houden?

Ik wens je veel succes in HR, Erika Lunsche

P.S. Deel dit artikel met je netwerk en je collega’s, zodat zij ook kunnen profiteren van dit artikel. Klik op één van de social media knoppen om het artikel te delen.